วันออกพรรษา เป็นวันสำคัญทางศาสนาพุทธ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี เป็นวันสิ้นสุดการจำพรรษาของพระภิกษุสงฆ์เป็นเวลา 3 เดือนในช่วงฤดูฝน พระสงฆ์จะได้เดินทางจาริกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาและช่วยเหลือประชาชน ในวันออกพรรษา พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันทำบุญตักบาตร ถวายผ้าอาบน้ำฝน และฟังธรรมเทศนา เพื่อระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย
วันออกพรรษากับวัฒนธรรมไทย
วันออกพรรษามีบทบาทสำคัญต่อวัฒนธรรมของประเทศไทย เพราะเป็นโอกาสที่พุทธศาสนิกชนจะได้รวมตัวกันทำบุญและประกอบพิธีกรรมทางศาสนา กิจกรรมที่พบเห็นได้ทั่วไปในวันออกพรรษา ได้แก่
- การทำบุญตักบาตร พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันตักบาตรข้าวสารอาหารแห้ง ดอกไม้ ธูปเทียน และเครื่องไทยธรรม เพื่อถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ที่ออกพรรษา การทำบุญตักบาตรในวันออกพรรษาถือเป็นการเริ่มต้นปีใหม่ทางพระพุทธศาสนา
- การถวายผ้าอาบน้ำฝน พุทธศาสนิกชนจะถวายผ้าอาบน้ำฝนแด่พระภิกษุสงฆ์ เพื่อใช้สำหรับเปลี่ยนเมื่อออกพรรษา ผ้าอาบน้ำฝนถือเป็นเครื่องนุ่งห่มที่จำเป็นสำหรับพระภิกษุสงฆ์ที่ต้องเดินทางจาริก
- การฟังธรรมเทศนา พุทธศาสนิกชนจะฟังธรรมเทศนาจากพระภิกษุสงฆ์ เพื่อศึกษาหลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนา การฟังธรรมเทศนาในวันออกพรรษาถือเป็นการน้อมรับพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า
นอกจากกิจกรรมทางศาสนาแล้ว วันออกพรรษายังเป็นวันหยุดราชการ ทำให้พุทธศาสนิกชนมีโอกาสได้พักผ่อนและใช้เวลาร่วมกับครอบครัวและญาติพี่น้อง นอกจากนี้ ยังมีประเพณีและความเชื่อต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับวันออกพรรษา เช่น ประเพณีไหลเรือไฟ ประเพณีตักบาตรเทโว และประเพณีปล่อยโคมลอย
ประเพณีไหลเรือไฟ เป็นประเพณีที่พบเห็นได้ในภาคอีสานของประเทศไทย เป็นการจำลองเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์หลังทรงแสดงธรรมโปรดพระมารดาเป็นเวลา 3 เดือน ในวันออกพรรษา ชาวอีสานจะร่วมกันสร้างเรือไฟจากวัสดุต่างๆ เช่น ไม้ กระดาษ และเทียนไข แล้วนำไปลอยในแม่น้ำหรือลำคลอง เชื่อกันว่าการไหลเรือไฟเป็นการบูชาพระพุทธเจ้าและขอพรให้ชีวิตร่มเย็นเป็นสุข
ประเพณีตักบาตรเทโว เป็นประเพณีที่พบเห็นได้ในภาคเหนือของประเทศไทย เป็นการจำลองเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากดาวดึงส์หลังทรงแสดงธรรมโปรดพระมารดาเป็นเวลา 3 เดือน ในวันออกพรรษา พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันตักบาตรข้าวสารอาหารแห้ง ดอกไม้ ธูปเทียน และเครื่องไทยธรรม เพื่อถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ที่เดินประทักษิณรอบอุโบสถ
ประเพณีปล่อยโคมลอย เป็นประเพณีที่พบเห็นได้ทั่วประเทศไทย เป็นการลอยโคมลอยขึ้นสู่ท้องฟ้าเพื่อบูชาพระพุทธเจ้าและขอพรให้ชีวิตสว่างไสว ในวันออกพรรษา พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันปล่อยโคมลอยขึ้นสู่ท้องฟ้า เชื่อกันว่าโคมลอยจะลอยขึ้นไปถึงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์และนำคำอธิษฐานของผู้คนไปสู่พระพุทธเจ้า
วันออกพรรษา: สัญลักษณ์แห่งศรัทธา
วันออกพรรษาเป็นวันที่พุทธศาสนิกชนได้แสดงออกถึงศรัทธาในพระพุทธศาสนา ผ่านการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและประเพณีต่างๆ ในวันออกพรรษา พุทธศาสนิกชนจะได้เรียนรู้หลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าและน้อมนำหลักธรรมคำสอนเหล่านั้นไปปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพื่อนำไปสู่การดำเนินชีวิตที่ถูกต้องและมีความสุข
